آزمایش عمل آوری بتن عنوان آزمایشی است که برای بدست آوردن میزان تحمل بتن به وسیله نیروهای کششی سنجیده می­ شود. در واقع این آزمایش بتن که به تست برزیلی نیز مطرح است بتن را به روش دو نیم کردن به کشش در می­ آورد که در استاندارد 6047 ملی ایران و آیین نامه­ های BS 1881-4 و ASTM C496 عنوان شده است. گرچه در آزمایش عمل آوری بتن، عموما بتن تحت تنش کششی مستقیم در طراحی لحاظ نمی­ گردد ولی دریافتن این که مقاومت کششی بتن در تخمین باری که ترک ها در آن توسعه می یابند چقدر است، می­ تواند اهمیت داشته باشد. به طور کلی در آزمایش عمل آوری بتن برای پیشگیری از خوردگی میله ­های فولادی نداشتن ترک در سازه­ های بتنی بسیار مهم است.

آزمایش عمل آوری بتن
 

آزمایش عمل آوری بتن که به آزمایش تعیین مقاومت کششی بتن نیز شناخته می­ شود بر روی نمونه­ های استوانه­ای و گاهی اوقات نمونه مکعبی  انجام می ­شود که نتایج حاصل شده در این دو نمونه یکسان می ­باشد و تفاوتی با یکدیگر ندارند.

آزمایش عمل آوری بتن؛ قرار گیری نمونه ­ها در دستگاه
 

آزمایش عمل آوری بتن با اتکا بر بند 5-2 استاندارد شماره 6047 ایران،  قطر آزمونه با دقت 0.25 میلی­متر و با استفاده از روش محاسبه میانگین سه قطر که در نزدیکی دو انتها و وسط آزمونه در راستای دو قطر نشانه گذاری شده محاسبه می ­شود. همچنین با دو بار اندازه گیری و با دقت 0.25 میلیمتر طول آزمونه در صفحه قطرهای نشانه گذاری شده در دو انتها و تعیین میانگین از آن ها طول آزمونه محاسبه می ­شود.

در آزمایش عمل آوری بتن نمونه بدست آمده باید به صورت افقی در بین صفحات دستگاه جک بتن شکن قرار بگیرد، در مرحله ­ی بعد فشار بار آنقدر افزایش می یابد تا کشش به صورت دو نیم شدن در صفحه به وجود آید این روش آزمایش عمل آوری بتن در بخش 117  ASTM C496-71  و BS 1881-8371 (بازبینی شده در سال 1979 و 1990) ذکر شده است.

آزمایش عمل آوری بتن؛ جلوگیری از تنش­ های فشاری
 

جهت پیشگیری از تنش های فشاری نقطه ه­ای قوی در خطوط بارگذاری در آزمایش عمل آوری بتن می ­توان از تکه ­های تخته سه لایی باریکی به ضخامت 3 میلی متر و به عرض 25 میلی متر و طولی برابر با طول قالب استفاده گردد. که البته در بخش 117 استاندارد BS 1881-8371 مربوط به آزمایش عمل ­آوری بتن عنوان شده است که می­ توان از تخته فیبری به ضخامت 4 میلی متر و عرض 15 میلی متر و طولی برابر با طول قالب نیز استفاده کرد.

نکته: بر طبق بند 3-1-2 استاندارد شماره 6047 ایران مربوط به بخش آزمایش عمل­ آوری بتن “دو نوار تکیه گاهی از جنس تخته چند لا با ضخامت اسمی 3.2 میلی متر، بدون ناصافی با عرض تقریبی 25 میلی متر و یا طولی برابر یا کمی بیشتر از طول آزمونه باید برای هر نمونه آماده گردد. نوارها باید بین نمونه و اهرم ­های بالا و پایین دستگاه آزمایش، یا بین نمونه و صفحات تکیه گاهی مکمل (در صورت نیاز) قرار گیرند نوارهای تکیه گاهی نباید بیش از یکبار مصرف شوند.”

 آزمایش عمل آوری بتن؛ کنترل عمل آوری در بتن
 

بطورکلی در آزمایش عمل آوری بتن برای بررسی و تصمیم­ گیری نحوه و مدت عمل ‌آوری رطوبتی، عمل ‌آوری حرارتی و عمل ‌آوری حفاظتی در صورت مشکوک بودن موارد زیر را باید بررسی نمود:

• باید نمونه ه­ای تهیه گردد که شامل چند آزمونه باشد و همچنین در شرایط کارگاهی از آن نگهداری گردد تا از نظر عمل آوری مشابه قطعات اصلی سازه باشد. ضمن اینکه در همان زمان نمونه ه­ای دیگر نیز از همان بتن باید تهیه و در آزمایشگاه نگهداری کرد.
• بعد از طی مدت 28 روزه مقاومت بتن، نتیجه میانگین دو نمونه ه­ای که در شرایط متفاوت عمل آوری شده­ اند بدست می آید.

در شرایطی آزمایش عمل آوری بتن قابل قبول است که یکی از دو شرایط زیر برقرار باشد:

• مقاومت فشاری عمل آوری شده در شرایط کارگاهی و مقاومت فشاری نمونه ­های انجام شده در آزمایشگاه مشخصه­ های اصلی آزمایش عمل ­آوری بتن هستند.
• اگر هیچکدام از این موارد فراهم نشود نحوه و مدت عمل ­آوری قابل قبول نیست و باید تدابیری اندیشید. ضمن اینکه تا مقدار 15 درصد کاهش مقاومت در آزمایش عمل­ آوری بتن قابل قبول است.

آزمایش عمل ­آوری بتن؛ کنترل مقاومت بتن در شرایط عمل‌آوری واقعی در زمان های خاص کارگاهی (نمونه‌آگاهی)
 

برای بازبینی و تحقیق کیفیت بتن در آزمایش عمل ­آوری بتن در موعد­های زمانی خاص جهت بازکردن قالب زیرین یا برداشتن پایه اطمینان ، میزان مقاومت موجود در طی مدت عمل ­آوری موارد زیر باید لحاظ گردد:

• حداقل 2 نمونه یک سن از بتن تهیه شود و در شرایط عمل­آوری کارگاهی نگهداری شود، سپس سن آن تعیین گردد. در این حالت نیاز به مقایسه با مقاومت نمونه‌های عمل‌ آمده در آزمایشگاه نیست.
• اگر مقاومت نمونه به حد قابل قبول رسیده باشد برداشتن قالب­ها بلا اشکال است و می­توان قطعات پیش­ساخته را جابجا کرد و به فرایند آزمایش عمل­آوری بتن تسریع بخشید.

آزمایش عمل ­آوری بتن؛ کنترل مقاومت مغزه‌های بتن سخت شده قطعات سازه
 

در آزمایش عمل ­آوری بتن برای بررسی بتن با مقاومت کم، تراکم و عمل ­آوری مورد شک، نحوه بتن ریزی، ارزیابی سازه ­های آسیب دیده و ارزیابی سازه­ های اجرایی مواد ذیل را باید در دستور کار قرار داد:

• در صورتی وجود ضعف در بررسی بتن کم مقاومت محرز شده باشد یا احتمال ضعف در آن جا داده شود ضمن بررسی مدارک کارگاهی و پس از انجام آزمایش های شناسایی توسط چکش اشمیت یا اولتراسوتیک تهیه حداقل سه مغزه از نقاط ضعیف انجام می‌شود. نقاط ضعیف یا محل هایی برای اخذ مغزه در بررسی و ارزیابی سازه‌های اجرا شده یا آسیب دیده باید توسط ناظر مشخص شود.
• در آزمایش عمل ­آوری بتن تا جایی که سعی دارید از میلگرد در نقطه ضعف استفاده نکنید، همچنین نمونه در مکانی قرار بگیرد که آسیبی در عضو بوجود نیاید. ضمن اینکه تهیه مغزه از قطعاتی که ضخامت ‌آن ها کمتر باشد امکان پذیر نبوده و باید از دستگاه ­هایی که محل میلگرد را مشخص می کند استفاده گردد.
• مغزه ­های بدست آمده باید کلاهک­ گذاری گردد همچنین سر و ته آن ها بریده شود. لازم به ذکر است سطح خارجی حتی اگر صاف هم باشد باز هم به مقدار 2 تا 3 سانتی­متر بریده گردد تا ترک­ های حاصل از جمع­ شدگی بر مقاومت نمونه آزمایش عمل ­آوری بتن بی ­حاصل باشد.
• هنگام بررسی بتن حتما به شرایط بهره­ برداری توجه شود و مغزه ­ها در حالت خشک یا اشباع مورد آزمایش فشاری قرار بگیرند. معمولا مغزه­ های خشک باید به مدت 7 روز در دمای 16 تا 27 درجه سانتی­گراد و رطوبت نسبی کمتر از 60 درصد قرار بگیرند.
• در شرایطی که در آزمایش عمل ­آوری بتن وضعیت اشباع مدنظر باشد باید مغزه ­ها را حداقل 40 ساعت در آب یا آب­ آهک قرار داد. لازم به ذکر است اگر به عمل اشباع کردن نیاز هست، کلاهک­گذاری بعد از خروج از آب صورت گیرد.
• در آزمایش عمل آوری بتن نتایج آزمایش مقاومت فشاری مغزه‌ها باید به مقاومت نمونه استوانه ای استاندارد تبدیل شود. برای بدست آوردن ضرایب تبدیل مقاومت مغزه چون مقدار ارتفاع را نداریم باید از جداول مربوطه در آیین نامه کمک بگیریم.
• حداقل قطر مغزه 100 میلی‌متر در نظر گرفته شود، با این شرایط ارتفاع مغزه نباید کمتر از 100 میلی‌متر باشد. همچنین اگر قطر مغزه را 100 میلی‌متر در نظر گرفتید آن را تقسیم بر 02/1 کنید تا مقاومت قطر بدست آید.

وجود الزامی شرکت مقاوم سازی در ایران
 

مقاوم سازی ساختمان‌ها و سازه‌ها یک کار تخصصی است که نیاز به تخصص پیمانکاران و مهندسین ناظر دارد. لازم است بدانید که ساختمان‌های بتنی و سیمانی در حین ساخت نیاز به رعایت ملزوماتی دارند تا شرایطی را فراهم آورند برای مقاوم کردن هرچه بیشتر و بهتر ساختمان‌ها و بناهای بزرگ و کوچک. شرکت مقاوم سازی توسط مهندسین و سازمان‌های مختلف در سرتاسر کشورمان پدید آمده است تا تعمیرات سازه‌ها را با مدرن‌ترین و بهترین امکانات به سرانجام برسانند. اکثر کشورها از جمله ایران به دلیل وجود گسل های بسیار در خط‌های مرزی امکان وجود زمین لرزه تا حد بسیار زیادی وجود دارد به همین دلیل برای جلوگیری از خرابی ساختمان‌ها و از بین رفتن ان ها در برابر زمین لرزه نیاز مبرم است تا عملیات مقاوم سازی به شیوه‌های مختلف انجام شود. در ادامه می‌توانید مطالب بسیاری را در خصوص شرکت مقاوم سازی و مشاوره در رابطه با این امور را مطالعه نمایید.

مقاوم سازی سازه‌های قدیمی با مشاورین برتر شرکت‌ها
 

در گذشته به دلیل کمبود اطلاعات و نبود امکانات؛ مقاومت ساختمان‌ها در سطح بسیار پایینی وجود داشت اما رفته رفته امروزه به دلیل افزایش سطح علمی و پدید آمدن شرکت مشاور مقاوم سازی دیگر هیچ ساختمانی بدون عملیات مقاوم سازی ساخته نمی شود. همچنین سازه‌های قدیمی را می‌توان توسط مشاورین به طور مجدد توسط امکانات به روز مقاوم کرد. تعداد شرکت مشاور مقاوم‌سازی در همه شهرها به حد مطلوب خود رسیده است و مشاورین با بررسی‌های به عمل آمده به راحتی شرایطی را مهیا می کنند تا با توجه به استانداردها و رعایت قوانین مقاوم سازی را به روش‌های مختلف انجام دهند.