هدف از کاشت میلگرد در بتن تقویت و مقاوم سازی است. به دلیل پایین بودن مقاومت کششی بتن عملیات کاشت در آن انجام می شود. مقاومت بتن در مقابل فشار زیاد است، اما مقاومت کششی خوبی ندارد. مقدار مقاومت فشاری بتن به نسبت مقاومت کششی آن حدود ده برابر است. استفاده از میلگرد در بتن به آن کمک می کند که مقاومت کششی آن نیز بالا برود. اما در زمان انجام این کار باید ضوابط کاشت میلگرد در بتن را نیز مد نظر داشت.

ضوابط کاشت میلگرد در بتن

تمام میلگردها از نظر شکل به دو دسته تقسیم می شوند. بعضی از آنها سطح صاف و بدون آجی دارند و در سطح برخی از آنها زائده هایی وجود دارد که به آن آج گفته می شود. مقاومت میلگرد ها به نوع و ترکیبات شیمیایی که در آن استفاده شده است بستگی دارد.

قطر میلگردها به استانداردهای تولیدی و ضوابط کاشت میلگرد در بتن بستگی دارد و در هر کشوری متفاوت است. به طور معمول میلگردها با قطرهای 6 تا 60 میلی متر وجود دارند.

وجود اتصال میان بتن و فولاد از اهمیت زیادی برخوردار است. مقدار مقاومت کششی و فشارهای وارد بر ساختمان بررسی می شود و با کشیده شدن فولاد یا شکسته شدن آن، پیوستگی دچار اختلال خواهد شد. به طور کلی اصطکاک تماسی بین بتن و فولاد پیوستگی ایجاد می کند. در صورت استفاده از میلگرد ساده این اصطکاک به طور حتم کمتر خواهد بود. به همین دلیل استفاده از میلگردهای آجدار را در ضوابط کاشت میلگرد در بتن توصیه می کنند.

در مشخص کردن میلگرد مورد استفاده در بتن عواملی مانند فاصله آزاد میان محصولات فولادی، ضخامت پوشش روی، طول و حداقل طول خم، مقدار هم پوشانی و مشخصات هندسی مؤثر هستند.

انواع میلگرد

میلگردها با توجه به شکل و عملکردشان تهیه می شوند. میلگردها با توجه ضوابط کاشت میلگرد در بتن در انواع زیر کاربرد دارند:

• راستا: میلگردهای طولی با هدف جبران کردن ضعف کششی بتن و مقاوم سازی و تقویت آن به کار می روند. در این نوع کاشت میلگرد، فولاد به شکل طولی در تیر یا کف پی قرار داده می شود.
• خاموت: خاموت ها یا میلگردهای افقی برای پیشگیری از مواردی مانند بیرون زدگی فولاد در اثر کمانش، جلوگیری از ترک خوردگی و تحمل نیروها و عدم گسترده شدن ترک ها به کار می روند.
• ادکا: این میلگردها برای تحمل نیروهای برشی کاربرد دارند.
• سنجاقک: با استفاده از این نوع میلگرد مقدار مقاومت خاموت ها بالا می رود و اتصال ها نیز قوی تر می شوند.
• رکابی: برای یکنواخت کردن فاصله میان محصولات فولادی و قرار گرفتن آنها به طور عمودی یا طولی در یک راستا از این نوع میلگرد استفاده می شود.
• خرک: این میلگردها برای تنظیم فاصله ها و حفظ مونتاژ و مقاوم سازی و تقویت به کار می روند.

کنترل کیفیت عملیات کاشت میلگرد

همان طور که توجه به ضوابط کاشت میلگرد در بتن مهم است، کیفیت کاشت آن نیز از اهمیت برخوردار است. بهترین شیوه برای کنترل کیفیت کاشت میلگرد، آزمایش مقاومت کششی میلگرد در بتن است. این آزمایش با نام Pull Off معروف است.

عملکرد میلگرد در زمان کشش بیان کننده درست بودن اجرا و نصب است. نتیجه این آزمایش ممکن است به جاری شدن میلگرد، برآمدن میلگرد و قلوه کن شدن آن منجر شود. بهترین نتیجه در این مورد جاری شدن میلگرد است.

آیین نامه کاشت میلگرد

آیین نامه کاشت میلگرد و ضوابط کاشت میلگرد در بتن عبارتند از:

• اولین نکته این است که فولادهای استفاده شده باید انکر مکانیکی و راد تمام رزوه با پوشش محافظ یا بدون پوشش باشند.
• میلگردهای آجدار به دلیل درگیری و چسبندگی بیشتر از میلگردهای ساده توسط آیین نامه کاشت میلگرد توصیه می شوند.
• بیشترین میلگردهای در دسترس در بازار قطر 6 تا 32 میلی متر دارند.
• طبقه استاندارد، میلگردها در سه نوع A1 ,A2 ,A3 هستند. هر سه نوع آنها از جنس فولاد نورد گرم است.
• میلگردها باید پیش از استفاده از نظر مقاومت مورد بررسی قرار گیرند.
• کمترین تغییر شکل میلگرد برای کاشت میلگرد نسبت به حالت ابتدایی در زمان گسیختگی باید بیش از 8 درصد باشد.
• می توانید اطلاعات لازم درباره میلگردها را از نمودارهای تنش کرنش فولادهای مختلف به دست آورید.
• بر طبق آیین نامه کاشت میلگرد ضریب الاستیسیته فولاد برای کاشت باید برابر با ۲ در ۱۰۵ نیوتون بر میلی متر مربع باشد.
• برای به وجود آوردن فضای مورد نیاز میان میلگردهای کاشت شده و درگیری بهتر آنها با انکر اپوکسی و پیشگیری از ایجاد حفره های هوا در زمان تزریق، فاصله میان دو کاشت میلگرد نباید از قطر میلگرد کمتر باشد.
• اگر کاشت میلگرد با میلگردهای کمتر از 25 میلی متر باشد، کمترین فاصله میان دو کاشت باید 25 میلی متر باشد.
• طبق ضوابط کاشت میلگرد در بتن، برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به یون های مهاجم به میلگردهای کاشت شده و انکر اپوکسی تزریقی و حفظ آنها در برابر آتش سوزی، باید از سنگدانه های بتنی مانند پوشش برای محافظت از میلگردها استفاده شود.
• پوشش بتن های روی میلگردها نباید از قطر میلگرد کاشت شده کمتر باشد و همچنین از بزرگ ترین اندازه اسمی سنگدانه ها نیز نباید کوچک تر باشد.
• اگر هدف از کاشت میلگرد ادامه مقطع ستون است، کاشت میلگرد باید رروی مقطع ستون انجام شود. باید به این مورد توجه داشت که نسبت سطح مقطع میلگردهای کاشته شده به سطح مقطع ستون باید میان ۰٫۸ تا 8 درصد باشد. حداقل مقدار آن برای جلوگیری از شکست ناگهانی مقطع پس از کاشت میلگرد جدید است. حداکثر مقدار نیز به دلیل مسائل اجرایی کاشت مانند جا به جایی در صورت برخورد سوراخ با میلگرد و نبود نشست انکر اپوکسی است.
• با در نظر داشتن ضوابط کاشت میلگرد در بتن، حداقل تعداد میلگردهای کاشته شده در اعضای فشاری برای میلگردهای درون خاموت مستطیلی مساوی 4 عدد است.

استفاده از جدول عمق کاشت میلگرد در بتن نیز برای تعیین عمق کاشت قابل استفاده است. از مسائل مهم در استفاده از کاشت میلگرد استفاده از چسب مناسب است که مناسب ترین چسب برای این کار انکرهای شیمیایی اپوکسی هستند. با توجه به گسترده بودن انواع چسب بهتر است برای انتخاب چسب مناسب بررسی های لازم انجام شود.