امروزه پروژه های ساختمانی و عمرانی بسیاری در سرتاسر کشور وجود دارند که بیشتر آن ها مشغول به کار هستند. پروژه های عمرانی برای آن که بتوانند بر طبق برنامه ریزی پیش بروند و زمان بندی در آن ها رعایت شود، به مدیریت پروژ نیاز دارند. لازم به ذکر می باشد که عدم استفاده از تكنیك های مدیریت پروژه مشکلات گوناگونی را برای پروژه ها به وجود می آورد و در راستای این مشکلات، منابع مالی و انسانی اتلاف می گردد.
بنابراین می توان اشاره داشت که امروزه مدیریت پروژه به صورت یك موضوع علمی و دانشی در سازمان های بزرگ و پروژه محور دنبال می شود و بیشتر پروژه ها به دنبال یافتن افراد دانش آموخته و با تجربه در این زمینه هستند. در همین راستا و به دنبال گسترش بازارهای كار و جهانی شدن شركت ها باعث به وجود آمدن استانداردهای بسیار مهمی برای مدیریت پروژه شده است.
لازم به ذکر می باشد که استاندارد مدیریت پروژه به دلیل گسترش تجارت بین المللی و یکپارچه سازی، برای همزبانی افراد درگیر در پروژه های مختلف تجاری و اطمینان از انجام درست کارها به جامعه جهانی معرفی شد. هر فرد مشغول در پروژه ای باید با این استاندارد آشنا باشد و برای رسیدن به نتیجه مطلوب آن را در روند پروژه خود پیاده کند. در این مقاله از وب سایت آرین تیس قصد داریم تا به بررسی مدیریت پروژه و استانداردهای مربوط به آن بپردازیم. بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای این مقاله با آرین تیس همراه باشید.
می توان اذعان داشت که مجموعه ای از وظایف وابسته به هم که در یک دوره زمانی مشخص و با هزینه معین و دیگر محدودیت ها اجرا می شود، پروژه نام دارد. یک پروژه ممکن است در خارج از شرکت صورت گیرد و یا جزئی از عرف شرکت در یک روز کاری معمولی باشد. معمولا پروژه های عمرانی به دلیل آن که جزء ساخت و ساز هستند، در خارج از شرکت ها انجام می گیرد، یعنی محل احداث و ساخت پروژه جایی خارج از سازمان یا شرکت مورد نظر است.
ارتقا کسب و کار، نیاز مالی یا درخواست مشتری از جمله موارد بسیار مهم برای شروع یک پروژه می باشند. نکته بسیار مهمی که باید بدانید این است که هر پروژه ای از زمان شروع تا پایان کار نیاز به نظارت و مراقبت به خصوص دارد. حال می توان اشاره داشت که تخصص، دانش و استفاده از منابع جهت رسیدن به هدف های از قبل تعیین شده در مدت زمان مشخص را به عنوان مدیریت پروژه می شناسند.
برای آن که در پروژه بتوان به هدف مورد نظر خود رسید، لازم است موارد زیر به کار گرفته شود:
هم چنین می توان اشاره داشت که مدیریت باید به گونه ای باشد که ریسک پذیری به حداقل مقدار خود رسیده و در صورت خروج برنامه از مسیر، از طریق اقتصادی ترین و نزدیک ترین راه پروژه به مسیر اولیه خود بازگردد. این موضوع از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد و همیشه اقتصادی ترین و به علاوه موثر ترین راه ها برای بازگرداندن پروژه به حالت اول خود استفاده می شوند. دلیل آن هم این است که پروژه باید به صورت کاملا بهینه بوده و هزینه های پروژه باید به صورت کنترل شده باشند. برای رسیدن به چنین اهدافی انجمن مدیرت پروژه APM در سال ۱۹۹۲ استاندارد دانش مدیریت پروژه را ارائه کرد تا به وسیله این استانداردها تمامی هدف هایی که از یک پروژه انتظار داریم به نحو احسنت انجام شود.
لازم به ذکر می باشد که مدیریت پروژه قوانینی است برای رسیدن به موارد زیر در یک پروژه:
در واقع مدیریت پروژه، امور انجام شده یک تیم برای دستیابی به اهداف خاص و برآورده کردن معیارهای موفقیت مشخص می باشد. همان گونه که می دانید، یک پروژه موقت بوده و دارای آغاز و پایانی مشخص است. بنابراین محدوده و منابع تعریف شده ای دارد و هیچ چیز از پروژه خارج از محدوده و منابع معین نباید صورت گیرد.
هم چنین باید اشاره شود که یک پروژه منحصر به فرد است و بنابراین یک کار معمولی و روتین نمی باشد، بلکه مجموعه ای از عملیات است که برای دستیابی به یک هدف واحد طراحی شده است و تیم پروژه برای آن فعالیت می کنند. بنابراین یک تیم پروژه معمولاً شامل افرادی است که به طور معمول با هم کار نمی کنند. در برخی از اوقات، افراد مختلف در هر سازمان ممکن است در چندین جغرافیای مختلف در حال انجام کار باشند.
می توان اذعان داشت که مدیران پروژه عامل های تغییر در سازمان ها و شرکت ها هستند به گونه ای که:
منظور از افرادی که از پروژه استفاده می کنند یا ذینفعان پروژه هستند، کسانی می باشند که از نتایج پروژه استفاده می کنند، کسانی که منابع مورد نیاز را مدیریت می کنند و اعضای تیم پروژه را پرورش می دهند.در واقع مدیران پروژه، رویکرد و تفکر خود را در زمینه و محدودیت های هر پروژه تطبیق می دهند. آن ها همیشه مهارت های خود و مهارت های تیم خود را از طریق بررسی درس های یاد شده در تکمیل پروژه ها بهبود می بخشند و همیشه علم خود را به روز نگه می دارند تا پروژه را با علم نوین پیش ببرند.
سوالی که ممکن است برای شما به وجود بیاید این است که آیا مدیران پروژه فقط به عنوان مدیر هستند؟!
برای پاسخ به این سوال باید اشاره شود که مدیران پروژه در هر نوع سازمان به عنوان کارمندان، مدیران، پیمانکاران و مشاوران مستقل یافت می شوند. طبق تجربه، ممکن است این افراد مدیران برنامه )مسئول چندین پروژه مرتبط( و یا مدیران نمونه کارها (مسئول انتخاب، اولویت بندی و هماهنگی پروژه ها و برنامه های با استراتژی سازمان) شوند.
باید بدانید که مدیریت پروژه یکی از رشته های بسیار پر طرفدار در سرتاسر دنیا می باشد. قابل ذکر است که در سراسر جهان تقاضا برای مدیران پروژه در حال افزایش است. در دهه های گذشته با افزایش سرعت رشد اقتصادی و تکنولوژی، سازمان ها بیشتر و بیشتر انرژی خود را به پروژه ها هدایت می کردند و نه عملیات عادی و معمولی. امروزه مدیران ارشد و مدیران منابع انسانی مدیریت پروژه را به عنوان یک شایستگی استراتژیک که برای موفقیت تجاری ضروری است لازم می دانند.
باید بیان شود که استاندارد در واقع مدركی می باشد كه با اجماع عمومی تهیه شده و توسط مراجع ذی صلاح تایید می گردد و جهت استفاده های تكراری و عمومی، قوانین، راهنماها و با هدف تحقق بهینه موضوع مورد نظر ارائه می گردد. هم چنین استاندارد را میتوان سندی بسیار رسمی دانست كه روش ها، فرایندها، و راهكارهای تثبیت شده در موارد مشخص را تشریح می نماید. استاندارها انواع و اقسام مختلفی دارند که هر کدام از آن ها کاربرد خاص خود را نیز دارد. از جمله استانداردهای مختلف می توان به موارد زیر اشاره داشت:
استانداردهای توصیفی واقعیت، جزئیات یا ویژگی های موضوعی را شرح می دهد.
این نوع استانداردها راهنمایی هایی (معیارهایی) برای استفاده از منابع مختلف به عنوان مبنا برای اندازه گیری، مقایسه یا تصمیم گیری ارائه می كنند.
این نوع استانداردها یك راه منحصر به فرد برای انجام كارها مشخص می كند.
همان گونه که در قسمت های قبل در این مقاله اشاره کرده ایم، امروزه استفاده از استانداردهای مختلف، راهنماها و متدهای به روز معتبر در دنیا برای هم زبانی افراد درگیر در پروژه و اطمینان از اجرای درست كار ضروری و لازم است. بنابراین تمامی مدیران پروژه باید از استانداردهای به خصوص مدیریت پروژه بهره مند باشند. استانداردها علاوه بر تبیین كار و تعیین چگونگی اجرای صحیح عملیات به عنوان مرجعی برای افراد گروه پروژه در اختلافات مطرح و مبین است. نقطه قوت این استانداردها در موارد زیر می باشد:
همان گونه که اشاره کرده ایم، مدیریت پروژه كاربرد دانش، مهارت ها، ابزارها و تكنیك های بسیار مختلف و خاص مربوط به فعالیت های یک پروژه می باشد. این كاربرد از دانش نیازمند مدیریت اثر بخش فرایندهای مناسب و به علاوه قسمت های خاص پروژه است.
در واقع لازم به ذکر است که یك فرایند مجموعه ای از اقدامات مرتبط با هم و فعالیت هایی می باشد كه برای دستیابی به محصول، نتیجه یا خدمت از پیش معین انجام خواهد گرفت. هر فرایند با ورودی ها، ابزارها و تكنیك هایی كه می توانند به كار برده شوند و هم چنین با خروجی های نتیجه شده مشخص خواهد شد. بنابراین ورودی ها و خروجی ها و بررسی آن ها یکی از مهم ترین اموری است که باید توسط مدیر پروژه و کسی که دانش آن را دارد انجام گیرد.
نکته بسیار مهمی که باید بدانید این است که فرایند های پروژه توسط تیم پروژه انجام می شوند. فرآیندهای پروژه در دو دسته وجود دارند که در زیر به آن ها اشاره کرده ایم ( البته این استاندارد فقط فرایند های مدیریت پروژه را توضیح می دهد )
می توان اذعان داشت که این دو استاندارد، فرایند های مدیریت پروژه را به صورت یكپارچگی و پیوستگی بین آن ها و هم چنین تبادلات بینشان و اهدافی که دنبال می کنند، توضیح خواهد داد. این فرایند ها در پنج دسته تحت عنوان گروه های فرایندی مدیریت پروژه تقسیم بندی می شوند که در زیر به آن ها اشاره کرده ایم:
دسته فرآیندی آغازین، فرایند هایی می باشد كه در راستای تعریف یك پروژه جدید یا یك فاز جدید از یك پروژه موجود با كسب مجوز شروع پروژه یا فاز انجام می شوند.
فرآیندی برنامه ریزی همان فرایندهای مورد نیازی می باشد که برای تثبیت محدوده پروژه، پالایش اهداف و تعریف مسیر اقدامات لازم جهت دستیابی به اهدافی است كه پروژه به خاطر آن ها انجام می گیرد.
باید بیان شود که فرآیندی اجرا، همان فرایندهایی می باشد كه در راستای تكمیل كار تعریف شده در برنامه مدیریت پروژه جهت تأمین مشخصات پروژه انجام خواهد گرفت.
می توان اذعان داشت که فرایند هایی كه برای پیگیری، بازنگری و تنظیم پیشرفت و عملكرد پروژه مورد نیاز می باشند، فرآیندی نظارت و کنترل است. حوزه هایی كه در آن تغییرات در برنامه نیاز است را شناسایی می كنند و تغییرات مربوطه را آغاز می نمایند در این دسته جای می گیرد.
باید بیان شود که فرآیندی خاتمه همان فرایند هایی است كه برای نهایی كردن همه فعالیت های تمامی گروه های فرایندی انجام می شوند تا به طور رسمی پروژه یا فاز خاتمه یابد.
هر یك از این دسته های فرایندی نیز از مجموعه ای از فرایند های مشخص و خاص تشكیل شدهاند كه مجموع آن ها ۴۲ فرایند است كه با یكدیگر مرتبط می باشند. به صورت کاملا کلی هر فرآیندی که در بالا به آن اشاره کرده ایم سه بخش مجزا دارد که در زیر به آن ها نیز اشاره می کنیم:
این قسمت شامل مدارك و مستندات و نتایج متحده از فرایندهای اجرایی در قبل می باشد.
ابزار و تکنیک شامل رویه ها، ابزارها و تكنیكهای لازم برای استفاده از ورودی ها، اجرای فرایند ها و كسب خروجی ها می باشد.
شامل مدارك و مستندات و نتایج حاصله از اجرای فرایندها است و به عنوان پایان هر فرآیند و دستاوردهای آن شناخته می شود.
لازم به ذکر است که گروه های فرایندی مدیریت پروژه توسط خروجی های به دست آمده به یک دیگر اتصال خواهند یافت. آن ها فعالیت های هم پوشان دارند كه در سرتاسر پروژه واقع می شوند. خروجی یك فرایند معمولاً ورودی فرایند دیگر یا تحویل شدنی پروژه می باشد. از جمله نکات بسیار مهمی که باید به آن توجه داشته باشید، به صورت زیر می باشد:
استانداردهایی که برای مدیریت پروژه وجود دارد بسیار مختلف است و هر کدام از ان ها می تواند مزایا و ضرورت های خاص خود را داشته باشد. در این بخش از آرین تیس استانداردهای به خصوصی را نام می بریم تا ضمن فراهم آوردن مقدماتی برای آشنایی با آن ها، در راستای ایجاد تمایل و علاقهمندی در جهت به كارگیری آن ها در سازمان ها و شركت های پروژه ای نیز فرآیندی صورت گیرد
. وجود این استانداردها برای شرکت ها و سازمان هایی که در پروژه های مختلف فعالیت می کنند یک الزام به حساب می آید. دلیل این اهمیت آن است که با استفاده از این استانداردها می توان روند انجام کارهای پروژه را به صورت درست و مناسب کنترل کرد و آن ها را تسریع بخشید.از جمله استانداردهایی که برای مدیریت پروژه وجود دارد، می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
لازم به ذکر می باشد که راهنمای گستره دانش مدیریت پروژه یك استاندارد شناخته شده برای حرفه مدیریت پروژه است كه رهنمون هایی را برای مدیریت پروژه های منفرد ارائه خواهد کرد. در واقع باید اشاره شود که این استاندارد زیر مجموعه گستره دانش مدیریت پروژه را به عنوان یك راهكار برتر عمومی شناخته شده، بازسازی و ترمیم می نماید.
منظور از راهکارهای عمومی شناخته شده این است که دانش و راهكارهای بیان شده در بیشتر پروژه ها و در اكثر زمان ها كاربرد داشته و در مورد ارزش آن ها و هم چنین مفید بودن آن ها اجماع خاصی وجود دارد. شایان ذکر می باشد که این استاندارد یك سری واژگان مشترك را در درون حرفه مدیریت پروژه در راستای بحث، نگارش و كاربرد مفاهیم مدیریت پروژه فراهم آورده و ترویج می دهد. وجود این استاندارد می تواند در موارد بسیاری به مدیران پروژه کمک کند.
باید بیان شود که به طور كلی آنچه كه تیم مدیریت پروژه باید بداند و آن را در پروژه های خود به كار بگیرد، شامل مواردی است که در زیر به آن ها اشاره می کنیم:
از جمله حوزه دانشی مدیریت پروژه در این استاندارد، می توان به موارد مهم زیر اشاره داشت:
یکی دیگر از استانداردهای بسیار مهم مدیریت پروژه، استاندارد PRINCE می باشد که ویژگی های اصلی این نوع استاندارد را به صورت زیر شرح می دهیم:
این استاندارد یك رویكرد فرایند مداری برای مدیریت پروژه دارد كه فرایند های آن از چهار قسمت زیر تشکیل شده اند:
برخی از مزایای بكارگیری و استفاده از این استاندارد خاص به صورت زیر می باشد:
شایان به ذکر می باشد که این استاندارد به منظور پیاده سازی اصول مدیریت پروژه در سطح سازمانی است و به دنبال خلق چهارچوبی خواهد بود كه سازمان ها بتوانند با پیروی از اهداف استراتژیك، خود را از طریق راهكارهای برتر مدیریت پروژه ارزیابی و بررسی نمایند.
این استاندارد در ویرایش دوم خود كه ارتقاء یافته است تعدادی از راهكارهای برتر و مهم و پذیرفته شده را شناسایی و سازماندهی می نماید تا ابزاری مفید در جهت ارزیابی پیاده سازی مدیریت سازمانی پروژه در مقایسه با راهكارهای برتر شناخته شده ارائه کند. این کار باعث می شود تا ضمن ایجاد امكان برای شناسایی فرصت های بهبود، امكان تصمیم گیری در خصوص برنامه ریزی و در آخر دستیابی به آن ها فراهم گردد.
مزایای بكارگیری و استفاده از این استاندارد خاص به شرح زیر می باشد:
باید بیان شود که این استاندارد چهارچوبی را برای مدیریت هر چه بهتر چندین پروژه و طرح در قالب سبد پروژه ها ارائه می دهد که می تواند برای هر پروژه بسیار مفید و ضروری باشد. در یک سازمان پروژه محور، مدیران ارشد با مباحثی مواجه می شوند که باید کلیه پروژه ها را از جنبه توزیع مناسب منابع در اختیار و زمان بندی و ... به صورت کاملا درست کنترل و مدیریت نمایند تا به سمت اهداف در نظر گرفته سازمان نزدیک و نزدیک تر شوند. مشخص است که در نظر گرفتن مسائل استراتژیک و بالانس های مالی کلان شرکت و مباحثی از این قبیل در مدیریت سبد پروژه ها بسیار مهم و ضروری بوده و توسط کسانی که دانش آن را دارند مورد ارزیابی قرار می گیرد.
این استاندارد خاص گواهي نامه اي می باشد که تحصيل آن به افرادي که در حوزه مديريت پروژه ها تجربه مناسبي دارند پيشنهاد می گردد. اگر شما سابقه اي در راهبري کلان چندین پروژه مثلا به عنوان مدیر ارشد یک سازمان دارید و هم چنین به دنبال کسب دانش هاي تکميلي و مدرک معتبر بين المللي مي باشيد PfMP گزينه مناسبي برای شما خواهد بود. این مدرک جدیدترین مدرک PMI میباشد که در سال 2014 معرفی شده است و بسیاری از افرادی که در زمینه مدیریت پروژه فعالیت دارند، این مدرک معتبر را کسب کرده اند.
یکی دیگر از استانداردهای بسیار مهم در مدیریت پروژه، مدیریت طرح می باشد. مدیریت چندین پروژه ای که با یک دیگر ارتباط دارند نیازمند رویکردی یکپارچه و پیوسته و تا حدودی متفاوت از مدیریت یک پروژه به تنهایی می باشد. لذا این استاندارد چهارچوبی را جهت مدیریت یک طرح ارائه می دهد. این استاندارد برای آن دسته از افراد حرفه ای در مدیریت پروژه پيشنهاد میگردد که نیاز به کسب دانش فزاینده و موفق در حوزه مدیریت طرح دارند.
ممکن است این سوال برای شما به وجود بیاید که منظور از طرح چیست؟
برای پاسخ به این سوال باید اشاره شود که طرح مجموعه ای از پروژه هایی می باشد که دارای ارتباط ماهوی بوده و مدیریت یک قسمت از آن ها مزایای بیشتری را به همراه خواهد داشت.
لازم به ذکر است که این استاندارد یک ابزار اندازهگیری سطح بلوغ سازمانی مدیریت پروژه در یک سازمان پروژه محور به حساب می آید. به عبارت دیگر چگونگی رعایت اصول و استاندارد های مدیریت پروژه در پروژه های یک سازمان را اندازهگیری می کند و از این طریق می تواند به انجام امور مدیریتی کمک شایانی نماید.
این یک استاندارد عملی است برای استفاده بهینه از ابزارها و تکنیک ها و فرایندهایی که بتوان به صورت بهینه ای ریسک های پروژه را مدیریت کرد و درباره آن ها اطلاعاتی مهم به دست آورد. این استاندارد گواهی نامه ای است که تخصص ویژه شما را در حوزه مديريت ریسک پروژه ها اثبات می نماید. لازم به ذکر می باشد که مدیریت ریسک یکی از حوزه های دانش مدیریت پروژه به حساب می آید که دارای فراوانی قابل توجهی در تکنیک ها بوده و هم چنین می تواند در صورت اجرای بنیادین و حرفه ای آن، تاثیر بسیار فراوانی در تحقق اهداف پروژه داشته باشد.
لازم به ذکر است که این یک استاندارد عملی برای ارائه ابزارها و تکنیک هایی به حساب می آید که بتوان زمان بندی پروژه را به نحو بهینه و مناسبی تهیه نمود. تمرکز این استاندارد عملی بر روی حوزه مدیریت زمان مدیریت پروژه می باشد. این استاندارد گواهي نامه اي است که تخصص ویژه شما را در حوزه مديريت زمان در پروژه ها اثبات می نماید و می تواند بر دانش شما بیفزاید.
نکته بسیار مهمی که باید بدانید این است که مدیریت زمان یکی از حوزه های اصلی و بسیار مهم دانش مدیریت پروژه به شمار می آید که دارای فراوانی قابل توجهی در تکنیک ها بوده و از نگاه حرفه ای یکی از اهداف اصلی پروژه می باشد. بنابراین یادگیری این استاندارد خاص می تواند برای زمان بندی پروژه کمک بسیاری به مدیران پروژه نماید.
یکی از مشهورترین و پرکاربردترین انواع استاندارد مدیریت پروژه، استاندارد عملی برآورد پروژه می باشد که افراد بسیاری به دنبال کسب این استاندارد هستند. لازم به ذکر می باشد که این یک استاندارد عملی به حساب می آید که برای ارائه ابزارها، تکنیک ها و فرایندهایی به کار گرفته می شود تا بتوان از طریق آن ها به موارد مهم زیر دست یافت:
باید بیان شود که این یک استاندارد عملی است برای ارائه ابزارها، تکنیک ها و فرایندهایی که بتوان به وسیله آن سیستم مدیریت ارزش کسب شده را به نحو بهینه ای در یک پروژه استقرار و راهبری نمود. تمرکز این استاندارد عملی بر روی حوزه مدیریت هزینه مدیریت پروژه می باشد.
لازم به ذکر است که از دیگر استانداردهای پروژه می توان به موارد زیر اشاره داشت:
شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت آرین تیس مراجعه فرمایید.
در کشور ما شرکت های مقاوم سازی به تازگی پا به عرصه وجود گذارده و با گردآوری مهندسین و تکنسین های مجرب نسبت به طراحی و اجراء عملیات مقاوم سازی در کشور اقدام نموده اند.
تمامی حقوق متعلق به آرین تیس می باشد.
طراحی سایت و خدمات سئو توسط تیم سئوهاما - میزبانی وب توسط سرورهاما